ΒΑΛΤΕΡ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ

Η πρωτοφανής έκρηξη μελετών και μεταφράσεων του έργου του Μπένγιαμιν μισό αιώνα μετά τον θάνατό του σε ένα βαθμό απορρέει από την αναγωγή του σε εμβληματική φιγούρα περιθωριακού διανοούμενου του μεσοπολέμου. Η εικόνα του ως εξόριστου και τραγικού αυτόχειρα έχει λάβει μια σχεδόν «μυθική» διάσταση, διευρύνοντας τη φήμη του και πέραν των ορίων του πανεπιστημίου, όπου κυρίως μελετάται. Όμως ενώ, όπως υπογράμμισε ο ίδιος, η μεταθανάτια ιστορία ενός έργου μεταβάλλει διαρκώς και την ίδια την προ-ιστορία του, η υποδοχή του, αντίστροφα, αποκαλύπτει τους θεωρητικούς προβληματισμούς και τα ερωτήματα της ίδιας της εποχής κατά την οποία επαναπροσεγγίζεται το έργο.

Η ποικιλία των ιδιοποιήσεων του Μπένγιαμιν ενισχύεται επιπρόσθετα από την ευρεία θεματογραφία του: πορτρέτα πόλεων, αυτοβιογραφικά κείμενα, οξυδερκή σχόλια για τις νέες τέχνες του κινηματογράφου και της φωτογραφίας, ριζοσπαστικές θέσεις για μια φιλοσοφία της ιστορίας, φιλοσοφικά δοκίμια για τη γλώσσα και τη μετάφραση, πραγματείες για ιδεολογικά και καλλιτεχνικά ρεύματα, όπως ο ρομαντισμός, ο σουρεαλισμός και το μπαρόκ, καθώς και πρωτότυπες κριτικές αναλύσεις του έργου μειζόνων συγγραφέων της νεότερης εποχής, για παράδειγμα, των Γκαίτε, Μπωντλαίρ, Μπρεχτ, Κάφκα, και Προυστ.

Το ζήτημα της τέχνης παράλληλα και σε σχέση με άλλα κρίσιμα θέματα, όπως οι νέες τεχνολογίες αναπαράστασης, το αστικό περιβάλλον, η πολιτική και η ιστορία, επανέρχονται και μετεξελίσσονται στα κείμενα του Μπένγιαμιν και συνεπώς απαντούν στα ανά χείρας δοκίμια για το έργο του σε ποικίλους συνδυασμούς, ενώ κεντρικός άξονας παραμένει η κριτική θεώρηση του πολιτισμού της νεωτερικότητας, των εικόνων και των μύθων της, ακριβώς μέσα από εικόνες και μύθους. Απόδειξη της μοναδικής ευρύτητας και συνθετότητας του έργου του Μπένγιαμιν είναι ότι οι συγγραφείς του παρόντος τόμου, πανεπιστημιακοί και άλλοι ειδικοί ερευνητές, προέρχονται από διάφορους επιστημονικούς κλάδους – τη φιλοσοφία, τη φιλολογία, τις κοινωνικές επιστήμες, την αρχιτεκτονική. Οι πολλαπλές διασταυρώσεις που παρουσιάζουν τα δοκίμια του βιβλίου, πιστοποιούν την ύπαρξη μιας ορισμένης ενότητας στο περιβόητα θραυσματικό έργο του Μπένγιαμιν.